چکیده:
خانه آشناترین عنصر کالبدی در ذهن انسان است. انسان همواره برای آسایش، امنیت و آرامش خود در پناهگاههای اولیه و خانههای ثانویه تلاش کرده است. در جهت رسیدن به امنیت، که مهمترین نیاز انسان برای رسیدن به تعادل است، نه تنها انسان بلکه هر موجود زندهای محدودهای از محیط خویش را مرزبندی میکند و برای حفاظت از قلمرو خود همواره آماده است. انسان به منظور داشتن قلمرو و مرز شخصی خود، راهکارهایی را در خانه میاندیشد. خانه برای انسان همراه با تصویر ذهنی متنوعی است. تنوع تصویر ذهنی هر فرد براساس میزان قلمرو خواهی به دلیل تفاوت در ویژگیهای رفتار-شخصیتی، ترجیح متفاوتی برای ایجاد شرایط امن و مطلوب ایجاد میکند. توجه به مرزبندی و احترام به قلمرو در متون اسلامی و متون حکمای اسلامی با عنوان حریم مطرح شده، که با شناخت انواع مزاج، با تعیین حدودی مشخص همراه است. مطالعه تفاوتهای شخصیتی که توسط آیزنک مطرح عنوان شده است، انسان را به چهار دسته درونگرا، برونگرا، پایدار و ناپایدار دستهبندی کرده است. در دستهبندی شخصیتی که توسط آیزنک صورن پذیرفته است؛ هر تیپ، میزان متفاوتی از حریم را ترجیح میدهند. در متون اسلامی مهمترین حریممندی، برای مسیرهای حرکتی و بصری توصیه شده است. به منظور شناخت تفاوتهای حریم خواهی در هر تنوع مزاجی، میزان توجه به فضای باز تا بسته خانههای اقلیم چهارگانه ایران سنجش شد. به منظور استخراج الگوهای پنهان حریم حرکتی از نرمافزار ای گراف، نحو فضای نمونههای ساخته شده غربی و ایرانی استفاده شد. برای استخراج الگوی حریم بصری، از نرمافزار دپس مپ با دادههای گراف نمایی، میزان حریم خواهی سنجش شد. در نهایت، گروه مزاجی گرم و خشک در دستهبندی شخصیتی آیزنک در گروه IJs (درونگرا قضاوتگر) در زمره بیشترین میزان توجه به حریم، دارای درجه اول حریم پذیر است. گروه مزاجی سرد وخشک و در دستهبندی شخصیتی آیزنک در گروه EJs (برونگرای قضاوتگر) است. گروه مزاجی گرم و مرطوب در دستهبندی شخصیتی آیزنک در گروه IPs (درونگرا منعطف) به نسبت گروه مزاجی گرم و خشک و سرد و خشک در درجه بعد از حریم پذیر ی قرار دارد. در جه سوم حریم خواهی، گروه مزاجی سرد و مرطوب که در دستهبندی شخصیتی آیزنک در گروه EPs (برونگرای انعطاف پذیر) است، دارای حریممندی کمتری نسبت به سایر گروه مزاجی میباشد.