معماری و شهرسازی اسلامی از جمله بحثهایی است که امروزه در تمام برنامه های بالادست و سیاستگذاری ها مورد توجه قرار گرفته است و مقام معظم رهبری نیز در این زمینه توصیه هایی را مطرح کرده اند. وزارت علوم نیز به دانشگاههای معتبر ماموریت داده است تا مبتنی بر بحثهای ایرانی اسلامی،سرفصل، محتوای دروس و برنامه های آموزشی در مقاطع مختلف را تهیه و تدوین کنند. مطالبی که در این جلسه مطرح خواهد شد چکیده ای است از پروژه هایی که دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه علم و صنعت برعهده گرفته است:
۱- پروژه ای تحت عنوان “درآمدی بر هویت اسلامی در معماری و شهرسازی”که به صورت یک کتاب پانصد صفحه ای توسط وزارت مسکن و شهرسازی به چاپ رسیده است.
۲- پروژه “تحقق پذیری معماری ایرانی-اسلامی” که با همکاری وزارت مسکن و شهرسازی در حال انجام است و کاربردی کردن معماری ایرانی-اسلامی به ویژه در شهرهای جدید دنبال می کند.
۳- کتاب درسی “مبانی نظری معماری”برای دانشگاهپیام نور و کتاب “انسان، طبیعت، معماری”
۴- نظریه “نسبت مکتب اسلام با فلسفه هنر و معماری”کهتعامل انسان با ایده های فضایی و هندسی در معماریرا مطرح می کند.
عصاره بحث معماری، ایده های هندسی است که کالبد اصلی معماری را در کنار نمادها و آرایه ها تشکیل میدهد. ایده های هندسی و فضایی متناظر با ابزارهای ادراکی انسان(حواس پنجگانه، مغز و قلب و..) در این پروژه نظریه پردازی شده اندکه در شورای علمی کرسیهای نظریه پردازی شورای عالی انقلاب فرهنگیبه داوری و تصویبرسید. از آنجایی که معماری و شهرسازی به مقتضیات و شرایط زمانی و مکانی وابسته است،
ابهامات زیادی در زمینه چگونگی ورود اسلام به این مبحث وجود دارد. چگونه می توان با معیارهای ثابت، مسئله خلاقیت و مسایل اقلیمی و مکانی را حل کرد؟در پاسخ به این سوال برخی صرفا کالبد گرا شده و نگاه توصیفی و تقلیدی به تمدن اسلامی دارند و عده ای دیگرخلاقیت را ارج نهاده وبر دیدگاهی که امروز در غرب در حوزه های معرفت شناسی و انسان شناسی وجود دارد تاکید می کنند.