چکیده:
طبیعت کلیت و مظهر تجلی و‌جود است مقام خاص و مقدسی دارد در باغ و در آن همه چیز در حال نظم و تعادل قراردارد در باغ طبیعت از پیش اندیشیده شده، رابطه انسان و طبیعت را در نهایت هماهنگی نشان می‌دهد. باغ به کمک اشکال منظم هندسی رابطه میان طبیعت و دنیای درون به تصویر می‌کشد. دراین میان معماری منظرایرانی مفهوم عرفانی و مذهبی طبیعت و نظم جهانی را منعکس و مفاهیم فضاها را مطرح می‌کند معماری منظر ایرانی آن فضای سبز و منظم در واقع الگویی ابتدایی و قدیمی است که پیچیده‌ترین نیازهای انسان را بر‌آورده می‌کند و علایم بیرونی و قابل رویت از شکوهی درونی و غیر قابل رویت ر ا عرضه می‌کند و نظم و معنایی ابدی درتلاطم بحران دنیوی زندگی جاودانی علی رغم آرامش و هیاهو را وعده می‌دهد.
این مقاله با هدف تحلیل نظام‌های ساختاری و شکلی حاکم بر معماری منظر ایرانی و بسط و توسعه فرآیند تأثیر‌پذیری ساختار شکلی و مفهومی معماری منظر در ایران از مفاهیم مذهبی و غالب ادیان توحیدی ایران شامل زرتشت و اسلام، به منظور ارتقاء کیفی مصادیق معماری منظر تنظیم گشته است. روش تحقیق از نوع تحلیلی- توصیفی و انتخاب پنج نمونه موردی از مصادیق باغ‌های ایرانی و روش جمع آوری اطلاعات از نوع کتابخانه‌ای و میدانی توسط مشاهده نمونه‌های باقی مانده از مناظر ایرانی از دوره زرتشت و اسلامی می‌باشد. پس از تجزیه و تحلیل نظام‌های ساختاری و شکلی حاکم بر معماری مناظر ایرانی در نهایت چنین نتیجه می‌شود که کیفیت تأثیر‌پذیری محیط مصنوع زیست بشر از مفاهیم مذهبی، به دلیل غنای آموزه‌های هر مسلک توحیدی و تاثیر شگرفی که این تأثیر پذیری می‌تواند بر افزایش کیفیت محیطی بگذارد، ضرورت بررسی پژوهشی این جستار را به منظور تعیین فاکتورها و عواملی که توجه به آ‌‌ن‌ها می‌تواند سبب ارتقای کیفی محیط در طرح‌ها و پروژه‌های دوران حاضر گردد، مشخص می‌نماید.
تحلیل نظام های ساختاری و شکلی حاکم بر معماری منظر ایرانی (با تاکید بر غالب ادیان توحیدی ایران)
