مبانی شهر اسلامی

چکیده:

علی رغم آن که به تناسب و در مواضع و جایگاه های گوناگون، افراد بسیاری (از جوامع علمی، آموزشی، مدیریتی، حرفه ای و اجرایی) از «شهر اسلامی» سخن می گویند، اما تعریف متفق القولی از این موضوع و اثر بسیار مهم در دسترس نیست. به نظر می رسد که مناسب ترین تعریف را می توان و باید از متون اصیل اسلامی و به ویژه از قرآن کریم استنتاج کرد. به همین جهت، با تبیین ویژگی هایی که برای شناخت و تعریف هر پدیده لازم است (که در «مبانی» و «ارکان» و «الگو» و «صفات» و «اصول» خلاصه می شوند)، مقاله حاضر بر آن خواهد بود تا این ویژگی ها را برای شهر اسلامی از قرآن کریم استنتاج نماید. با توجه به این موضوعات، نهایتا نیز تعریفی عام از شهر اسلامی ارایه می شود، که بارزترین ویژگی آن، با عنایت به جامعیت و جاودانگی و جهانی بودن اسلام، در عدم معرفی الگوی فیزیکی و کالبدی واحد و لایتغیر برای دوران و سرزمین های متفاوت می باشد. مباحث مختلف مقاله، در ذیلِ ۶ عنوان اصلی: «مقدمه»، «مبانی شهر اسلامی»، «ارکان شهر (به طور عام) و شهر اسلامی (به طور خاص)»، «الگو (یا اسوه) شهر اسلامی»، «جلوه ها و تجلیات (چشم انداز شهر اسلامی) (اصول و راهبردهای طراحی و برنامه ریزی و مدیریت شهر اسلامی)» و «نتیجه گیری» ارایه خواهد شد.

تاملی در چیستی شهر اسلامی